Zaburzenia osobowości nie są klasyfikowane jako choroby, jednak wynikające z nich zachowania i doświadczenia pacjentów przyczyniają się do ich wewnętrznego cierpienia. Na zaburzenia osobowości cierpi ponad 10% populacji, co oznacza, że jest to więcej niż osób chorujących na depresję. Czym zatem są zaburzenia osobowości i jak można je rozpoznać?
Ten, który nie przystaje do otoczenia
Osoby z zaburzeniami osobowości są w szczególny sposób narażone zarówno na negatywne emocje, jak i przykre zachowania ze strony innych. Warto pamiętać, że zaburzenia zachowania są efektem specyficznego ukształtowania się charakteru. Nie są czymś, co przeminie, ale są pewnym schematem zachowań i przekonań, wbudowanym głęboko w ludzki charakter i psychikę. Są po prostu trwałymi wzorcami zachowania, myślenia i odczuwania, odbiegającymi i często nieakceptowanymi w ogóle społeczeństwa, w którym wychował się człowiek. W efekcie są też bardzo trudne do modyfikacji.
Kiedy możemy mówić o problemie, jakim są zaburzenia osobowości?
Przede wszystkim wówczas, gdy konkretne cechy osobowości (albo raczej zespół cech) sprawiają, że pacjent doświadcza psychicznego cierpienia. Może wynikać ono z negatywnego obrazu samego siebie i swoich relacji z ludźmi, z dysfunkcyjnych reakcji na wydarzenia mające miejsce w życiu pacjenta albo na niesatysfakcjonujące relacje z innymi.
Jakie zaburzenia osobowości możemy wyróżnić?
Obecnie wyróżnianych jest wiele rodzajów zaburzeń osobowości, które powodują występowanie różnych obraz klinicznych. Z tego powodu trudno w tym przypadku mówić o jednorodnej liście zachowań czy symptomów, wskazujących na ten rodzaj zaburzenia. Do każdego przypadku należy podchodzić bardzo indywidualnie również z tego względu, że osoba zaburzona może wykazywać pewne cechy osobowości należące do różnych typów zaburzeń.
Wśród najczęściej wymienianych zaburzeń znajdując się między innymi osobowość dysocjacyjna, anankastyczna, chwiejna emocjonalnie, schizoidalna, paranoiczna, histrioniczna, lękliwa, zależna, ekscentryczna, uległa, niedojrzała, narcystyczna, bierno-agresywna czy psychoneurotyczna.
Podejrzewasz u siebie zaburzenia osobowości?
Być może zastanawiasz się, czy jedno z zaburzeń osobowości lub też wiele cech należących do kilku rodzajów zaburzeń nie powoduje dyskomfortu psychicznego w twoim przypadku. Jeśli tak właśnie jest, być może powinieneś zastanowić się, czy nie warto skonsultować tej sytuacji z psychologiem lub psychiatrą, co umożliwi ci leczenie zaburzeń osobowości.
Zastanów się także, jakimi cechami opisałbyś sam siebie podczas spotkania. Na pewno zostaniesz poproszony podczas wywiadu o uściślenie, co cię dręczy, a także jak sam siebie postrzegasz i czy potwierdzają to twoi bliscy. Przekonania, że nikt cię nie rozumie, że jesteś nieszczęśliwy, a twoje zachowania – inne od standardowych – są takie od zawsze, mogą być odpowiednimi przesłankami do przeprowadzania głębszych testów.
