Sklepy nieustannie kuszą nas obniżkami cen. Niemal wszędzie natykamy się na specjalne oferty – promocje z okazji wyprzedaży, obniżki cen przy zakupie kilku sztuk produktu, specjalne ceny dla produktów z krótkim terminem przydatności do spożycia itp. Bardzo często taka specjalna oferta wyrażona jest w formie procentowej – przykładowo dowiadujemy się, że atrakcyjna sukienka została przeceniona o 30%. Zastanawiamy się może, jaka to jest konkretnie kwota i ile faktycznie zaoszczędzimy, jeśli zdecydujemy się na zakup.
Wiedza o tym, jak obliczyć procent jest w dzisiejszych czasach nieodzowna. Przydaje się nie tylko w sklepach, ale także w kontaktach z instytucjami finansowymi, dostawcami mediów, podczas lektury artykułów na różne tematy itd. Najprościej rzecz ujmując jeden procent to jedna setna całości, tak jak jeden grosz to jedna setna złotówki. Miara procentowa używana jest zazwyczaj w kontekście opisywania różnego rodzaju zmian, czyli np. obniżek lub wzrostów cen, kosztów lub innego rodzaju wskaźników. Wtedy pamiętać musimy, że opisywana zmiana odnosi się do wartości początkowej. Jeśli sukienka po obniżce o 30% kosztuje np. 196 zł, to nie oznacza to, że początkowa cena wynosiła o 30% więcej. W rzeczywistości musimy przyjąć, że pierwotnie cena wynosiła 100%, a po obniżeniu jej o 30%, została ona na poziomie 70% ceny pierwotnej. Aby określić tę cenę musimy po prostu podzielić nową cenę przez 70%, czyli przez 0,7. Wtedy okaże się, że początkowa cena sukienki wynosiła 280 zł, a co za tym idzie zapłacimy za nią mniej o 84 zł.
Przykład niezwiązany z pieniędzmi może dotyczyć np. spalania w dwóch autach. Jeśli chcemy jeździć ekonomicznie, możemy pozbyć się paliwożernej maszyny i kupić sobie nieduży, ekonomiczny samochód. Wiedza o średnim spalaniu w obu autach pozwoli nam na określenie, o ile jest ono mniejsze. Przyjmijmy, że pierwszy samochód palił 9 litrów benzyny, a drugi – tylko 6,5. W takim wypadku różnica wyniesie 2,5 litra, ale ile to będzie procent? Pamiętajmy, że aby określić zmianę, odnosimy się do wartości początkowej, którą w tym wypadku jest spalanie w pierwszym samochodzie. To oczywiście 9 litrów, które w tym wypadku stanowią nasze wyjściowe 100%. Różnica w spalaniu podzielona przez tę wartość (czyli 2,5/9) da nam poszukiwany wynik, a więc ok. 0.28. Pamiętajmy, że całość to 100%, dlatego taki ułamek należy jeszcze przemnożyć właśnie przez 100% i otrzymamy 28%. W ten sposób policzyliśmy, że po zmianie auta spalanie zmniejszyło nam się o 28%. W konsekwencji o tyle też mniej wydamy na paliwo.
Jeśli obliczanie procentów nadal przysparza nam problemów, cenna może okazać się szybka powtórka materiału ze szkoły. Może nasze dziecko akurat przerabia ten temat na lekcjach matematyki i warto usiąść z nim do zadania domowego, a przy okazji odświeżyć tę cenną wiedzę? Procenty są w naszym życiu niemal wszechobecne. Brak ich znajomości grozi nam nie tylko trudnościami w rozumieniu wielu tekstów, zwłaszcza z dziedziny ekonomii lub techniki, ale może narazić nas także na błędne decyzje dotyczące naszych finansów.
